FOB là gì? Trách nhiệm của các bên liên quan trong FOB

Tương tự như CIF, Manifest…FOB một thuật ngữ có tính quan trọng trong xuất nhập khẩu hàng hóa. Việc hiểu rõ FOB và phân biệt với những điều khoản khác sẽ giúp doanh nghiệp chọn lựa được hình thức giao hàng phù hợp cũng như triển khai thủ tục hải quan. Vậy FOB là gì? Giá FOB được tính như thế nào? Trách nhiệm của các bên trong điều kiện FOB ra sao? Cùng Dimex Logistics giải đáp!

FOB là gì trong xuất nhập khẩu?

Trước hết, để tìm hiểu về FOB cần làm rõ khái niệm về Incoterms. Theo đó, Incoterms chính là bộ quy tắc thương mại quốc tế và điều kiện giao hàng. Nội dung của bộ quy tắc này quy định về trách nhiệm cũng như quyền hạn của các bên liên quan trong hợp đồng ngoại thương.

Khái niệm FOB?

Đây thực chất là một điều khoản giao hàng có trong Incoterms, viết tắt là Free On Board. FOB quy định rõ về trách nhiệm của người bán và người mua.

Cụ thể người bán sẽ hoàn thành trách nhiệm của mình khi hàng hóa đã được xếp lên boong tàu tại cảng đi. Hàng hóa vẫn chưa được xếp lên nghĩa là người bán vẫn còn phải chịu trách nhiệm. Ngược lại, sau khi hàng hóa được chuyển lên tàu khi trách nhiệm sẽ được chuyển giao cho người mua. Lan can tàu chính là địa điểm chuyển giao rủi ro trong FOB.

Một số khái niệm liên quan

Bên cạnh khái niệm FOB là gì thì những thuật ngữ sau đây cùng cần được nắm rõ trong điều khoản FOB:

FOB điểm giao hàng

FOB địa điểm giao hàng chính là trên lan can tàu cảng đi. Tại đây, rủi ro và trách nhiệm đối với hàng hóa sẽ được chuyển giao từ người bán sang người mua trước khi toàn bộ hàng hóa được xếp lên tàu.

Ví dụ: Một doanh nghiệp A tại Mỹ nhập khẩu hàng điện tử và linh kiện ở doanh nghiệp B ở Việt Nam và ký kết hợp đồng theo điều khoản FOB Shipping point. Nếu trong quá trình vận chuyển mà lô hàng bị tổn thất, gặp sự cố…phía công ty A ở Mỹ không được quyền yêu cầu công ty B bồi thường hoặc giao lại hàng. Bởi thực tế, khi giao hàng cho bên vận chuyển tại cảng đi, phía công ty B đã hết trách nhiệm với lô hàng đó.

FOB điểm đến

Với FOB điểm đến, quyền sở hữu cũng như trách nhiệm với lô hàng sẽ được chuyển giao cho người mua khi hàng hóa được giao tới cảng người mua đã chỉ định. Người bán sẽ chịu trách nhiệm với lô hàng trong suốt quá trình vận chuyển.

Ví dụ: Công ty A tại Mỹ nhập khẩu hàng điện tử và linh kiện công ty B ở Việt Nam và ký kết hợp đồng theo điều khoản FOB Destination. Trong trường hợp hàng hóa xảy ra sự cố hư hỏng, mất mát hoặc công ty B không giao hàng cho công ty A thì phía công ty A có quyền yêu cầu giao lại hàng hoặc đền bù tổn thất cho mình.

Giá FOB là gì? Cách tính giá FOB

Giá FOB chính là giá tại cửa khẩu của bên bán, trong đó bao gồm chi phí vận chuyển ra cảng, phí làm thủ tục xuất nhập khẩu, thuế và một số chi phí phát sinh trước khi hàng hóa lên tàu. Giá FOB sẽ không bao gồm chi phí vận chuyển hoặc phí bảo hiểm đường biển.

Dưới đây là công thức tính giá FOB chính xác và chi tiết nhất:

Giá FOB = Giá trị hàng hóa + chi phí nâng hạ container + chi phí kéo container trong khu vực nội địa + phí mở tờ khai hải quan + phí xin giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa + phí hun trùng kiểm dịch (nếu cần).

Phân biệt FOB và CIF

Trong Incoterms, CIF và FOB là 2 điều kiện thường gặp nhất. Vậy điểm giống và khác nhau giữa CIF, FOB là gì?

Điểm giống nhau giữa FOB và CIF

FOB và CIF đều là những điều kiện nằm trong Incoterms.

Điểm chuyển giao rủi ro nằm ở cảng xếp hàng.

Người bán cần tiến hành thực hiện các thủ tục hải quan còn phía người mua sẽ thực hiện thủ tục nhập khẩu.

Điểm khác biệt giữa CIF và FOB là gì

FOB được khai báo cùng với tên cảng xếp hàng (cảng đi) trong khi CIF được khai báo cùng với cảng đích.

FOB là điều kiện giao hàng lên tàu còn CIF là điều kiện quy định về tiền hàng, bảo hiểm cũng như các cước phí liên quan.

Trong FOB, người bán không có nghĩa vụ phải book tàu còn CIF quy định phía người bán sẽ phải tìm đơn vị vận chuyển.

Điểm chuyển giao rủi ro trong FOB là cảng xếp còn CIF là cảng dỡ.

Trách nhiệm của các bên trong FOB là gì?

Incoterms 2010 quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, cụ thể là người mua và người bán trong hợp đồng FOB cụ thể như sau:

Nghĩa vụ thanh toán

Người bán có trách nhiệm giao hàng lên tàu ở cảng đi, cung cấp các chứng từ, hóa đơn thương mại có giá trị tương đương và vận đơn đường biển để có thể làm bằng chứng giao hàng. Trong khi đó, người mua sẽ chịu trách nhiệm thanh toán toàn bộ chi phí tiền hàng cho người bán theo đúng hợp đồng mà 2 bên đã ký kết.

Giấy phép và thủ tục

Phía người bán cần chủ động làm thủ tục xuất khẩu và cung cấp giấy phép xuất khẩu để lô hàng có đủ điều kiện xuất đi nước ngoài. Phía bên kia, người mua cần chuẩn bị giấy phép nhập khẩu và hoàn tất các hủ tục hải quan theo quy định để đảm bảo lô hàng được phép nhập khẩu vào quốc gia/vùng lãnh thổ đó.

Hợp đồng vận chuyển và bảo hiểm

Người bán sẽ chịu mọi chi phí và rủi ro trong quá trình vận chuyển lô hàng từ kho nội địa tới cảng đi. Phần chi phí và rủi ro sẽ kết thúc và được chuyển giao lại cho bên người mua sau khi hàng hóa đã được xếp lên tàu. Còn người mua chịu trách nhiệm thanh toán chi phí vận chuyển từ cảng đi đến tới cảng đến cuối cùng tùy theo thỏa thuận trước đó. Người mua không bắt buộc phải mua bảo hiểm hàng hóa.

Giao hàng

Hàng hóa sẽ được người bán vận chuyển từ cảng được người mua chỉ định và chịu trách nhiệm chi trả phần chi phí cho việc đưa lô hàng lên tàu. Người mua sẽ nhận hàng kể từ khi hàng hóa được bốc lên ở khu vực cảng đến.

Chuyển giao rủi ro trong FOB

Sau khi toàn bộ hàng hóa được sắp xếp lên boong tàu, rủi ro được chuyển giao từ phía người bán sang phía người mua. Người mua sẽ chịu mọi rủi ro từ khi hàng hóa được đưa qua lan can tàu, bao gồm cả việc mất mát, hư hỏng trong quá trình vận chuyển.

Cước phí

Người bán chịu trách nhiệm chi trả toàn bộ chi phí cho đến khi hang hóa được xếp lên boong tàu, trong đó bao gồm cả phần chi phí hải quan, thuế….Bên kia, người mua cần chi trả cước phí vận chuyển của lô hàng tính từ thời điểm hàng hóa được xếp lên boong.

Bằng chứng giao hàng

Người bán cần cung cấp cho người mua chứng từ vận tải giao hàng từ kho ra tới cảng để làm bằng chứng cho việc giao hàng. Người mua cần cung cấp vận đơn cho người bán.

Kiểm tra – Đóng gói

Phía người bán chi trả toàn bộ chi phí trong việc kiểm tra, quản lý chất lượng lô hàng và phải thông báo cho người mua trong trường hợp hàng hóa cần được đóng gói đặc biệt. Người mua sẽ chịu mọi chi phí phát sinh nếu lô hàng bị hải quan của nước xuất khẩu tiến hành kiểm tra.

Trách nhiệm khác

Người bán cần hỗ trợ các thông tin cũng như chứng từ nhằm đảm bảo quá trình vận chuyển hàng hóa thuận lợi tới cảng đích. Trong khi đó, người mua phải chi trả chi phí phát sinh để sở hữu những chứng từ liên quan.

Trên đây là những giải đáp về FOB là gì và các thông tin liên quan tới FOB trong hoạt động thương mại quốc tế. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan tới các điều kiện giao hàng nói chung, quý khách hàng có thể liên hệ với đội ngũ nhân viên của Dimex Logistics để được tư vấn cũng như hỗ trợ trong mọi vấn đề!